Hình Thái: Thân hình thon nhẹ, chân tay dài. Con đực có màu đen toàn thân, hai má lông màu trắng nối nhau bằng vệt trắng dưới cằm. Con cái lông màu vàng xẫm, lồng quanh mặt tủa ngang, đỉnh đầu màu xám hoặc tua đen. Vượn con cả đực và cái đều có lông màu vàng nhạt.

Sinh thái: Kiếm ăn trên cây cao. Thức ăn là quả, hạt, lá, chồi cây, côn trùng, trứng chim, chim non trong tổ. Sinh sản vào lúc 8 - 9 tuổi. thời gian có chửa 200 - 214 ngày, mỗi năm đẻ một lứa, mỗi lứa đẻ một con. Sống trong rừng già trên đỉnh núi cao, thường là núi đá. Sống thành từng đàn từ 3-7 con như một gia đình. Hoạt động kiếm ăn ban ngày vào buổi sáng và chiều, di chuyển nhẹ nhàng nhanh nhẹn trên cây, ít khi xuống mặt đất.

Trạng thái bảo tồn: Ở Việt Nam, Vượn đen má trắng được ghi nhận ở phía Tây và Nam sông Đà; nó đã bị tuyệt chủng ở một số khu vực mà trước đây được ghi nhận và hiện chỉ được biết đến tại một số khu vực ở phía Tây Bắc và Bắc Trung bộ của Việt Nam (Geissmann et al., 2000; Rawson et al., 2011). Ranh giới phía Nam của loài ở Việt Nam chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, dựa trên bằng chứng di truyền và giọng hót, giới hạn phân bố về phía Nam có thể là sông Rào Nậy (sông Gianh), gần KBTTN Kẻ Gỗ tỉnh Hà Tĩnh (Van Ngoc Thinh et al., 2010).Ước tính rằng có thể chỉ còn lại 300 đàn ở Việt Nam (Rawson et al., 2011), hầu hết đều ở gần biên giới Việt Nam - Lào. Có vẻ như loài này đã bị tuyệt chủng trong thời gian gần đây ở các Khu bảo tồn thiên nhiên Hang Kia-Pà Cò, Ngọc Sơn - Ngổ Luông và Pù Luông (Rawson et al., 2011). Các khu bảo tồn nơi loài đã được ghi nhận bao gồm: KBTTN Mường Nhé, KBTTN Sốp Cộp, KBTTN Pù Hu, KBTTN Xuân Liên, KBTTN Pù Hoạt, KBTTN Pù Huống, VQG Pù Mát, VQG Vũ Quang, mặc dù quần thể ở nhiều nơi trong số này rất thấp và không có khả năng tồn tại trong dài hạn (Rawson et al. 2011). Hai quần thể ưu tiên bảo tồn ở Việt Nam là: VQG Pù Mát với 51 đàn với 114 cá thể (có thể có 51-54 đàn và 114-118 cá thể) và ước tính có khoảng 429 đàn (CI 95%: 278 - 580 đàn) (Wearn et al., 2021); phức hợp KBTTN Xuân Liên và KBTTN Pù Hoạt có ít nhất 131 đàn với 343 cá thể vượn đã được ghi nhận. Trong đó, tại KBTTN Xuân Liên đã ghi nhận được có ít nhất 64 đàn với 182 cá thể so với 41 đàn và 127 cá thể cách đây gần 10 năm) (Nguyễn Đình Hải và Đặng Huy Huỳnh, 2013); tại KBTTN Pù Hoạt đã ghi nhận được 67 đàn với 161 cá thể vượn đen má trắng (CCD, 2020). Tại VQG Vũ Quang ghi nhận 7 đàn với 28-45 cá thể (Nguyễn Hải Hà và nnk., 2019).

Sách đỏ VN: CR

IUCN: CR

ND84: IB

Tại cúc phương:

Phân bố trong nước: Sơn La (Vân Hồ), Thanh Hoá (Xuân Liên), Nghệ An (Pù Hoạt, Pù Mát, Pù Huống), Hà Tĩnh (Vũ Quang).

Phân bố ngoài nước: Lào, Việt Nam, có thể đã tuyệt chủng ở Trung Quốc (IUCN 2024)

Giá trị: Là đối tượng nghiên cứu khoa học. Dùng để nuôi làm cảnh trong các công viên, vườn thú.