Hình Thái: Cỡ nhỏ hơn Tê tê giava. Thân dài 0,2 tới 0,5m. Trọng lượng: 5 - 7kg. Không có răng, lưỡi dài nhiều chất dính. Toàn thân (trừ bụng) phủ lớp vẩy sừng, vẩy sừng xếp chồng lên nhau giống như lợp ngói. Có 15 hàng vẩy thân xếp theo chiều dọc, 11 - 13 hàng xếp theo chiều ngang; đuôi có 14 - 17 hàng vẩy xếp theo chiều dọc, 8 hàng xếp theo chiều ngang (3 hàng ở mặt trên, 3 hàng ở mặt dưới, 2 hàng ở mép đuôi). Vẩy có mầu vàng sẫm, vàng, hoặc vàng nhạt. Có những con bạch tạng do nuôi con trong hang lâu ngày. Bụng không có vẩy, da bụng dầy có lông thưa cứng. Bàn chân trước 5 ngón, 3 ngón giữa có móng (vuốt) dài và cong. Móng chân trước dài gấp 1,5 lần móng chân sau

Sinh thái: Thức ăn là mối, kiến, ong đất, ấu trùng (nhộng) côn trùng lẫn cả cỏ, lá cây mục. Mùa sinh sản từ tháng 1 - 3. Thời gian có chửa 5 tháng. Mỗi lứa đẻ 1 - 2 con. Sống trong rừng ẩm nhiệt đới, rừng già, rừng thứ sinh, rừng hỗn giao tre nứa gỗ, ưa thích là rừng trên đồi núi thấp có nhiều cỏ cây mục nát. Hoạt động kiếm ăn ban đêm, ban ngày ẩn nấp trong hang. Hang sâu 2 - 4m, rộng 20 - 30cm, đoạn cửa hang hướng theo chiều sườn dốc, đoạn sau bằng xiên vào lòng đất. Sống đơn độc, chỉ gặp nhau trong mùa sinh sản. Đánh dấu lãnh thổ bằng phân, nước tiểu, và chất tiết từ tuyến mùi hậu môn. Khi bị đe dọa, cuộn tròn thành khối cầu, dùng vảy bảo vệ cơ thể.

Trạng thái bảo tồn: Đã được đưa vào Sách đỏ Việt Nam (2000) và Danh Lục đỏ IUCN (2000). Tê tê là mặt hàng đang đươc buôn bán xuyên biên giới. Cần nhanh chóng cấm săn bắt buôn bán tê tê và vẩy tê tê.

Sách đỏ VN: CR

IUCN: CR

ND84: IB

Tại cúc phương:

Phân bố trong nước: Lai Châu, Sơn La, Tuyên Quang, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Bắc Giang, Vĩnh Phú, Thái Nguyên, Hoà Bình, Hà Tây, Nghệ An, Quảng Trị, Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng

Phân bố ngoài nước: Bangladesh; Bhutan; Trung Quốc; Hồng Kông; Ấn Độ, Lào; Myanmar; Nepal; Đài Loan, Tỉnh của Trung Quốc; Thái Lan;

Giá trị: Là loài thú hiếm. Có giá trị nghiên cứu khoa học và nuôi làm cảnh trong các vườn thú, công viên. M. pentadactyla là “kỹ sư hệ sinh thái”, kiểm soát quần thể kiến và mối, giúp bảo vệ thảm thực vật và đất rừng khỏi sự phá hoại của côn trùng. Một con tê tê có thể tiêu thụ hàng triệu con kiến/mối mỗi năm, duy trì cân bằng sinh thái. Chúng cải thiện chất lượng đất qua việc đào hang, tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển.